+13 °С
Болотло
Антитеррор
Бөтә яңылыҡтар
Беҙҙең тышлыҡта
13 Апрель 2020, 16:16

Зөһрә һәм Ғәлим ҡиссаһы

«Башҡорт ҡыҙы тыйнаҡ, баҫалҡы, сыҙам булырға тейеш», – тип тәрбиәләнә ул. Тап шул сифаттары Зөһрәгә ире ут эсендә йөрөгәндә лә балаларын бағырға, өй йылыһын тоторға, бирешмәҫкә ярҙам итә. Ә инде йәне ятҡан тараф билдәләнгәс, эшлекле ханым булып китеү өсөн, үҙендә башҡа һыҙаттар аса. Маҡсатҡа ынтылыусан, тәүәккәл, ҡыйыу ханым Ҡаҙан ҡалаһында үҙ эшен башлай. Әбйәлил районы Асҡар ауылында тыуһа ла, уның тамырҙары, бала саҡ һуҡмаҡтары – Ейәнсурала. Ә яҙмыш елдәре уны Татарстандың баш ҡалаһы Ҡаҙанға ташлаған. Март һанының тышлығын биҙәүсе «Модуль» медицина фирмаһының финанс директоры Зөһрә Ғәфүр ҡыҙы Мырҙабулатова – уңған ҡатын, әсәй, килен, ҡыҙ булараҡ та ихтирамлы, хөрмәтле. Хәйер, уның башҡарған ролдәре бының менән генә лә сикләнмәй.

Хандар нәҫеле
ХII быуатта Һырдаръя буйында башҡорт һәм ҡарағалпаҡ халыҡтарына хан итеп күтәрелгән Туҡһабанан таралған нәҫелдән ул. Туҡһабаның улы Мөйтән бейҙең Сыңғыҙхандан байтаҡ ерҙәргә хужа булыуы хаҡында ярлыҡ алыуы билдәле. Улы Үҫәргән ошо исемдәге ырыуға баш булып торған. ХVI быуатта йәшәгән уның улы Бикбау кенәз Рус дәүләтенә ҡушылыу хаҡында һөйләшеүгә барыуы менән тарихта ҡала. Артабан шәжәрәлә Яубүре – Яудигән – Хужадигән – Байназар – Аллағол тип теҙеп кителә. Аллағолдан Мәһәҙей тыуа. Унан – Ишмырҙа. Ишмырҙанан – Дәүләтбай. Унан өс ул донъяға килә: Басир, Дәүләткирәй һәм Ғәфүр. Дәүләткирәй Мәһәҙиевты аяҡлы энциклопедия тип йөрөтәләр ине. «Ҡөрьән-Кәрим»де башҡорт теленә тәржемә итеп баҫтырып сығарған өсөн уға Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы бирелде. Басир Дәүләтбай улы иһә – ғалим-геолог, геология-минералогия фәндәре кандидаты, БАССР-ҙың атҡаҙанған геологы, СССР-ҙың Дәүләт премияһы лауреаты, Халыҡтар Дуҫлығы ордены кавалеры. Ә уларҙың кесе туғандары Ғәфүр – Зөһрәнең атаһы, Башҡортостандың атҡаҙанған табибы, акушер-гинеколог. Ул Әбйәлил районы Асҡар үҙәк дауаханаһында баш табип булып эшләгән осорҙа донъяға килә Зөһрә. Әсәһе Светлана Рауил ҡыҙы ла дауаханала балалар табибы була. Ата-әсәһе был тынғыһыҙ хеҙмәттән бала­ларын аралай, табип булыуҙарын теләмәй. Өйгә ҡайтып етеүҙәре була, арттарынан тиҙ ярҙам машинаһы килеп етә. Атаһының Яңы йылды ла өйҙә ҡаршылай алмауын хәтерләй Зөһрә. Һәр ваҡыт берәйһе бәпәйләргә була йә ярҙам кәрәгә. Шулай тип тыйыуҙарына ҡарамаҫтан, Мәҙинә туғандары табип һөнәрен үҙләштерә. Әлеге ваҡытта ул Өфөләге Тимер юл дауаханаһында эшләй. Уның тормош иптәше лә – травматолог. Бер ата балалары төрлөһө төрлө яҡҡа һибелгән: Булат ағаһы – Екатеринбургта, Вадим ҡустыһы Себерҙә төпләнгән.
«Аҡ тирәк»кә беҙ кәрәк!
Ҡаҙандағы башҡорт йәмғиәтенә балалары бәләкәй саҡта аҙна һайын йөрөйҙәр. Улар үҫкәс, бер аҙ онотоп тороп, йәнә ылығып китәләр. Майор дәрәжәһендә хаҡлы ялға сығып, тынысыраҡ эшкә күскән Ғәлим дә тамашаларҙа ихлас ҡатнаша башлай. Яңыраҡ улар Мөхәмәтша Буранғоловтың «Башҡорт туйы»н сәхнәләштергәндәр. Зөһрә кәләштең дуҫ ҡыҙы булып уйнап, бөтә күренештәрҙә лә сыға, Ғәлимдең дә роле бар. Бер йыл элек ойошҡан «Аҡ тирәк» ансамбленә лә бик теләп йөрөй Мырҙабулатовтар. Әлфиә, Әнисә, Айгөл, Әлифә, Сания исемле башҡорт ханымдары дөрләткән мәҙәни усаҡ Ҡаҙанда таныла бара.
Халыҡтар дуҫлығы йортонда башҡорт теленә өйрәтеү буйынса курстар асылған. Махсус бүлмә бар. Йәмғиәт гөрләп тора. Йәштәр ошонда бер-береһен табышып ҡауыша. Яңыраҡ Екатеринбургтан Гөлшат һәм Бөрйән егете Вәзир сәстәрен сәскә бәйләгән. Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы йәмғиәткә 5 пар ҡатын-ҡыҙ һәм ир-ат милли кейеме бүләк иткән. «Унда барһаҡ, Башҡортостаныбыҙға ҡайт­ҡандай булабыҙ. Күңелдәр асыла, ял итәбеҙ», – ти Зөһрә.
Ғәилә көрсөктәре була, тиҙәр. Мырҙағоловтар улар хаҡында хәтерләмәй. Зөһрә сәйәхәт итергә яратһа, Ғәлим өй бағып ҡалыу яғында. Әхирәте Татьяна Фәтхуллина менән «Модуль» медицина фирмаһын асып, төрлө илдәрҙән реанимацияға, бала табыу йорттарына, лабораторияларға кәрәкле әйберҙәрҙе ҡайтарыу менән шөғөлләнә башлағас, ниндәй генә илдәрҙә булырға тура килмәй уға! Эш сәфәре менән Лиссабон, Амстердам, Сеул ҡалаларына йыш бара.
Нәзәкәтле ханым, тип ҡарайһың Зөһрә Ғәфүр ҡыҙына һоҡланып тәү күргәндә. Ә ниндәй ауыр йөктө лә еңел генә алып китеп барыуын, һәр өлгәшелгәндәрендә уның тынғыһыҙ күңеле, йоҡоһоҙ төндәре, йөрәк яныуҙары ятыуын аңлағас, уға сикһеҙ хөрмәт уяна. Милли мөхиттән ситтә лә халҡының рухи һәм матди ҡиммәттәрен башҡаларға танытып, күптәргә өлгө, таяныс булып йәшәй Мырҙабулатовтар.

Ҡаҙан ҡалаһы.

Мәҡәләнең тулы вариантын журналдың 3-сө (2020) һанында уҡығыҙ.
Автор:Гөлназ Ҡотоева
Читайте нас: