+12 °С
Ямғыр

Бөтә яңылыҡтар

Әҙәби балҡыш

5 Март 2020, 12:06

«Һөйөү бит ул үҙе бер им кеүек, бәндәләрен арбай илатып...»

Лариса АБДУЛЛИНАШағирә, тәржемәсе, журналист Лариса Абдуллина Дәүләкән районы Мәкәш ауылында тыуған.Башҡорт дәүләт университетын тамамлағас, «Йәшлек» гәзитендә эшләй. Әлеге ваҡытта «Башҡортостан» гәзитенең әҙәбиәт һәм мәҙәниәт бүлеге мөдире. Бынамын тигән өс ул әсәһе. Әүҙем гражданлыҡ позицияһы, ҡыйыу фекерҙәре менән ул рухиәтебеҙҙә айырылып тора. Шиғрәтендә романтик рухлы нескә лирик булараҡ та асыла.

Ара

Ят бер ҡала. Һүрән генә уттар.

Машиналар уҙа өҙлөкһөҙ.

Ҡыйыҡтарҙан торбаларға күсеп,

Күңелдәргә ятып үкһей көҙ.

Трамвай-ғәләмәттәр туҡтаған ул,

Метроға ла инде һуңланым.

Һуңғы тапҡыр тим дә... Ҡабат арта

Һиңә илткән сәфәр, юл һаны.

Сәстәреңдең еҫен тоям тиеп,

Бергә бағам тиеп йондоҙға,

Ҡаршы ҡуйып бөтә бөгөнгөмдө –

Мин бит барам ошо аҙымға.

Хушлашабыҙ...

Һәм нимәһе ҡыҙыҡ

«Ҡайтам!..» – тиеп тороп ҡалаһың.

Усҡа һалып алып китке килә

Һине йотҡан урыҫ ҡалаһын.

Мәңге шулай ҡабатланыр кеүек,

Сиге булмаҫ кеүек сәфәрҙең.

Тороп ҡал, тип үҙең әйтәлмәйһең,

Үҙкәйеңдән үҙең ебәрҙең...

Үҙ аллылыҡ

Һин ғәйепле түгел ул хәлдәргә.

Ғәйебем юҡ хатта минеке.

Был уйҙарым бер аҙ буйһонһа ла,

Хистәремдең бына – үҙ ирке.

Улар хаким минең бар донъяма,

Был хәлемдә икән кем йәлләр?

Йөрәк ялҡыныма бар уйҙарым

Ҡоралһыҙ зат кеүек күнәләр.

Ғәйебем юҡ ошо хәлдәремә,

Осҡон төштө миңә бейектән.

Алдарыңда һинең мин Ләйләмен,

Бәлки, Зөһрә, үҙең бел, иркәм.

Мин әсирмен.

Ни хәл итергә һуң?

Асманымда әләм – аҡ тамғам.

Йөрәгемә инеп ҡараштарың

Үҙ аллылыҡ күптәп яулаған.

Ай һәм йондоҙ

Ай янында тик бер йондоҙ ҡалҡҡан

Ғәжәйеп тә генә бер төндә,

Илаһилыҡ Ергә бүләк итеп,

Икебеҙгә шул мәл күренде.

«Теләк телә!» тигән булдым һиңә,

Ҡосаҡлағы килеп ғаләмде!

Тойҙом бит мин ҡабат һис кенә лә

Күренмәҫен сихри был йәмдең!..

Әллә күңелемә шулай килде?

Әллә үҙем шулай юраным?

Эстән йыуатырға булып киттем:

«Тағы тыуыр әле был таңым!»

Ҡабатланамы ни инде таңдар?

Асыламы Күктең ҡабағы?

Теге ваҡыт эй көлөшкән булдыҡ,

Ҡарышҡайны хатта яңағым...

Теләк теләмәнем түгел, ҡуйсы,

Мин теләнем уның хәтәрен!

Мин яратһам – ошо Йыһан тиклем!

Тик ҡалмаһын, зинһар, хәтерең:

Яҙмышыңа инәм тип тә түгел,

Булам тиеп түгел яныңда,

Йөрәк ҡушҡандарын теләгәнмен!

Булдым микән әле аңымда?..

Һис онотоп булмай, тиһең йәнә,

Мәңгелеккә ине ул әйтеү!

Хаталарҙан бәндә азат түгел,

Минең өсөн һөйөү – ул бетеү!

Әллә ниндәй хистәр йөрөтөп тә,

Беҙ генәме шулай айырым?

Ҡулдарыңдан килһә, һин Ер шарын

Теге мәлгә ҡайтар ҡайырып!..

Таныйһыңмы?

Танһыҡ миҙгел. Сыуаҡ иртәләре:

Хатта еҫе башҡа был мәлдең.

Һин, ниһайәт, бына килдең тиеп,

Көҙ йөҙөндә осоп, кәйелдем.

Япраҡ туйы бына-бына тора,

Тәңкәләрен һибер аҡ ҡайын.

Көткән кеше үҙе генә белә:

Мин сабырһыҙ ситтән, моғайын.

Танымаҫмы икән танһыҡ мәлдәр?

Шәфәҡтәрен әйтәм, ҡуй инде.

Ҡара көҙҙө иҫкәртепме әллә,

Офоҡ сите бойоҡ күренде.

Миңә генә танышмы ни һуң ул

Күккә хәбәр яҙған был көтөү?

Зар-интизар түгел, татлы хисте

Йылдар буйы бәпләп йөрөтөү.

Танымаҫлыҡ түгел алтын мәлдәр,

Шунда бит ул көҙҙөң ҡәҙере.

«Сабырлығың һинең мең алтын!» – тип,

Япраҡ булып төштө хәбәрең.

Һинең портрет

Хәтерләтеп бында тормаһын тип,

Рәсемеңде ҡуйҙым йәшереп.

Уртаҡ ҡорған диуарҙарҙа уны

Эләктереп торған бер шөрөп.

Йәшереүен бына йәшерҙем дә,

Тик тарайып ҡалды бар донъям.

Гүйә, саф тойғоһоҙ тороп ҡалып,

Ҡарарға ла көнгә оялам.

Бите йыуылмаған әҙәм, гүйә,

Хыянатым, имеш, ҙур хискә.

Әле генә алма кеүек инем,

Емеш төҫлө булдым бөрөшкән...

Һүрәт миңә бер им булған икән,

Был донъяны асыр бер ғәләм!

Әйтерһең дә, Һөйөү көрәшендә

Төшөп ҡалған минең төп әләм.

Рәсемеңде йыйып ҡуйҙым да ул,

Тик йөрәктән төҫөң китмәне.

Бер минутта булды барыһы ла,

Тик аҡылдың ҡәтғи был ҡарарын

Саф хистәрем ғәфү итмәне.

...Хәтерләтеп бында тормаһын тип?

Төптән хата бит ул был уйым.

Һүрәтеңә үрелергә була,

Хистәремә етмәй шул буйым!..

Өндәшмәйбеҙ...

Ә беҙ хәҙер һөйләшмәйбеҙ күптән,

Телмәрһеҙ ҙә бары билдәле.

Мин ашҡынып әйтәм тигәндә лә,

Һин сабырҙан-сабыр ир әле.

Арығанбыҙ аралағы һүҙҙән,

Арығанбыҙ артыҡ аҡылдан.

Һинһеҙ үткән һәр бер көнөм шуға

Келәм булып йәштән туҡылған.

Өндәшмәйсә генә аңлашабыҙ,

Әйтеү булып ята өнһөҙлөк.

Ниндәйҙер хис эҙләп ике яҡта,

Бер-беребеҙҙе уйлап, төн һөҙҙөк.

Үткәндәрем – ҡабат ҡайтмаҫ миҙгел,

Киләсәгем түгел билдәле...

Өндәшмәйбеҙ, тинең, ә шулай ҙа

Һин бит һүҙен әйтер ир әле!..

Арбалыу

Иҫем китеп баҡтым урмандарға:

Һаҡландығыҙ нисек саф көйө?

Һоҡланыуҙы эскә йәшергәйнем,

Тамағымда ҡалды бер төйөн...

Тау итәген яңы айҡаһам да,

Буйлап менгәс Мөрйәташына,

Үрҙәр яулау күңел үҫтерә шул –

Ҡабат килде был уй башыма.

Сатнап ҡуймаҫ әле был тештәрем

Һуғарғанда йәнде тау ҡото.

Һинең барлығыңды иҫләнем дә,

Кемлегемде хатта оноттом.

Ҡылын өҙөп, теләк теләнем мин

Боронғолоҡ тигән бер ялдың.

Мөхәббәткә ҡабат төйнәлдем дә,

Арбалдым мин, моңдан арбалдым!

Һағындым!

«Һағындым!» – тип хәбәр ебәрҙиһәм,

Иҫтәреңә ҡапыл төшөрмөн.

Юҡ, юҡ, тиеп әйтә күрмә, зинһар,

Хыялымда хатта өшөрмөн.

«Һағындым!» – тип мин

йылғаға әйттем,

Ә ул борҙо һиңә ағышын.

Яҙғы ташҡындарҙай ташты ғына,

Йөрәгенә һыймай һағышы...

«Һағындым!» – тип сәскәләргә әйттем,

Ул күбәләк булып ҡағынды.

Үҙ һүҙҙәрем осоп усҡа ҡунды:

«Һағындым шул, бәғ(е)рем, һағындым!»

«Һағындым!» – тип ҡарға яҙып китәм,

Тап һин уҡып үтер урындан.

Йылмайырһың хәтереңә алып,

Хистәремә минең нур ҡунған.

«Һағындым»дың һәр хәрефе, ана,

Ҡош юлына тора ҡунырға.

Тамсы тама-тама ташты тишә,

Рөхсәт итсе тамсы булырға!..

Читайте нас: